“Hoe eerder je begint met wat op te bouwen of opzij te zetten, hoe beter.”

André Hollenkamp, net herbenoemd voor zijn derde en laatste termijn als voorzitter van de ING en NN CDC pensioenfondsen, heeft er zin in. “Als je ziet wat er allemaal staat te gebeuren. Nog afgezien van de belangrijke dingen die sowieso op tafel liggen... We gaan naar een heel nieuw stelsel. Daar staan de kranten dagelijks vol mee. Nederland wisselt jaarlijks stuivertje met Denemarken als het gaat om wie het beste pensioenstelsel ter wereld heeft. Dus zo slecht is het hier niet, maar toch moeten we veranderen.”

Hele andere populatie
“Wij kennen een heel andere dynamiek dan de meeste grote pensioenfondsen. Onze populatie bestaat voornamelijk uit medewerkers die nog pensioen opbouwen bij het fonds. We hebben dus relatief weinig pensioengerechtigden en worden om die reden een jong fonds genoemd. We zijn nog een soort van ‘start-up’. Uitdagend en interessant om, binnen de mogelijkheden van de regelgeving, zo goed mogelijk te opereren.”

Kostprijs pensioen ten opzichte van de premie
“De verlaging van de pensioenopbouw roept bij medewerkers vragen op. Waarom dit nodig is en of we niet extra premie kunnen vragen aan de werkgever? Het zit zo: aan het einde van elk jaar bekijkt het fonds of de premie voldoende is voor volledige pensioenopbouw. Met name onder invloed van de lage rente was dat in 2020 en 2021 niet het geval. Daarom hebben we een zogenaamde opbouwkorting moeten doorvoeren. 

Wat betreft het vragen van extra premie aan de werkgever: het fonds is een zogenaamd CDC-fonds. Dit betekent onder meer dat de premie vooraf moet worden vastgesteld door de sociale partners en dat er geen extra premie mag worden betaald als de premie niet voldoende is voor volledige pensioenopbouw. Aan de andere kant mag het fonds overigens ook geen geld terugstorten als het financieel heel goed gaat.”

Sociale partners gaan over de regeling en de premie
“Soms denken mensen dat het fonds de regeling of de premie bepaalt. Dit is niet het geval. Wij zijn de uitvoerende partij, de derde partij, als je naar de zogenaamde pensioendriehoek kijkt. De eerste en tweede partij, werkgever en vakbonden, ook wel sociale partners genoemd, spreken met elkaar een premie af en sluiten een pensioenovereenkomst af voor bijvoorbeeld vijf jaar. Wij gaan daar als fonds niet over, maar voeren deze slechts uit.”

Heel wat belangrijke onderwerpen op tafel
“Een actueel onderwerp dat het pensioen van medewerkers raakt is bijvoorbeeld de rentestand. Maar ook een vraagstuk als ‘wat is de kostprijs van het pensioen en wat kunnen we daarvoor opbouwen?’ En er komen nieuwe afspraken aan door het nieuwe pensioenakkoord. Natuurlijk, dat gaat nog veel tijd vergen. Ook vanwege nieuwe afspraken tussen de sociale partners. Ik vind het een fantastische tijd om bij betrokken te zijn. Technisch mooie vraagstukken. En een uitdaging om daar goed en duidelijk over te communiceren.”

Wij waren al een stap vooruit
“Als je de kranten leest over het nieuwe pensioenakkoord, dan gaat het vaak over het toenemen van de onzekerheid. Het verschuiven van het risico, dat meer bij werknemers komt te liggen. Die verandering hebben wij al meegemaakt toen ons fonds werd opgericht, in 2014. Met dat vertrekpunt is sindsdien ook de communicatie zo ingericht dat we erop wijzen dat het risico en de consequentie van een te lage dekkingsgraad of niet toereikende premie bij de medewerkers ligt.”

Hoe eerder hoe beter
“De gedachte die soms leeft dat je de inleg in je pensioen niet terugkrijgt, klopt niet. Gelukkig zijn steeds meer mensen daar ook van overtuigd. Evenals dat steeds duidelijker wordt dat rente op rente echt enorm doortelt. Hoe eerder je begint met wat op te bouwen of opzij te zetten, hoe beter. Dat brengt me bij de nieuwe pensioenplanner die in de loop van dit jaar online komt. Daarin kun je zelf zien of je voldoende opbouwt of iets opzij moet gaan zetten. Heel makkelijk. Ik hoop echt dat iedereen daar even een kijkje gaat nemen.”

You only live once, maar…
“Misschien leuk om mee af te sluiten. Ik ben al jaren fan van het vakgebied ‘behavioral economics’, gedragseconomie. In dat kader sprak ik ook eens met een goeroe op dat vlak: Daniel Kahneman. Ik vroeg hem naar uitstelgedrag. Dat iets wat verder weg ligt onevenredig minder belangrijk wordt gevonden. ‘Hyperbolic discounting’ noemen we dat. Ik vroeg hem, 85 jaar oud, hoe je dat aanpakt. Hij zei alleen maar ‘default’. Zet gewoon een bedrag opzij, 10% bijvoorbeeld. Vraag het je nooit meer af, maar doe het gewoon. 

En als tweede tip zei hij: ‘als je gewend bent aan een salaris van zeg € 3.000,- en het bedrag gaat op een gegeven moment naar € 4.000,-, zet die € 1.000,- extra dan gewoon opzij. Je redde je al prima met € 3.000,-. En het geeft een énorme verlichting voor later.’ Ik snap natuurlijk ook wel dat het heel aanlokkelijk is om het wel uit te geven. Het ‘you only live once’-idee, maar denk ook na over later.”