“Je pensioen moet regelmatig ‘in your face’ zijn: “oh ja, daar moet ik nog iets mee.”

In gesprek met Karin Berns. Karin werkt als Business Manager voor de head of Market Leaders (Benelux) van ING. Sinds januari vertegenwoordigt zij de werkgever als bestuurslid van ING CDC Pensioenfonds. Eén van haar aandachtsgebieden in het bestuur is communicatie. Logisch, gezien haar achtergrond. Karin studeerde Marketing Management (Bedrijfskunde) en Media & Journalistiek aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam.

Je bent nu een half jaar pensioenfondsbestuurder, hoe bevalt dat?
Het geeft voldoening om me ook in te kunnen zetten voor zaken die buiten mijn gebruikelijke werkterrein liggen. Ik mag een nieuw vakgebied ontdekken en kan daarmee een bijdrage leveren aan het welzijn van anderen, dat is een mooie combinatie.

Wat was jouw motivatie om bestuurder te worden?
Bij ING heb ik op relatief jonge leeftijd de kans gekregen om uitdagend werk te doen in een bestuurlijke omgeving en daar heel veel te leren. Ik ben op zoek gegaan naar een manier om die kennis ook op een meer maatschappelijk relevant vlak in te kunnen zetten. En al snel was ik overtuigd dat een pensioenfonds heel maatschappelijk relevant is.

“Het is altijd belangrijk om je te kunnen verplaatsen in degene met wie je communiceert, en zeker als pensioenfondsbestuurder mag je dat nooit vergeten.”

Hoe zet jij je je in voor begrijpelijke pensioencommunicatie?
Voor het handjevol pensioenkenners in Nederland is het duidelijk waar je over praat als je het hebt over dekkingsgraden, opbouwkorting en rekenrente. Maar voor alle andere Nederlanders is dat minder logisch. Zo klinkt de meeste mensen het woord ‘korting’ als heel positief in de oren. Maar wanneer opbouwkorting doorgevoerd wordt voor jouw pensioen, is dat helemaal niet zo positief. Het is altijd belangrijk om je te kunnen verplaatsen in degene met wie je communiceert, en zeker als pensioenfondsbestuurder mag je dat nooit vergeten.

Waarom is het zo belangrijk dat mensen aan de slag gaan met hun pensioen?
Veel pensioenopbouwers binnen het ING CDC Pensioenfonds zijn relatief jong en hebben dus waarschijnlijk nog wel even te gaan voordat ze met pensioen gaan. En dat biedt kansen! Hoe eerder je aan de slag gaat met je pensioen, de mogelijkheden onderzoekt en keuzes maakt, hoe groter het mogelijke effect daarvan op de lange termijn.

Zijn er misverstanden die uit de wereld moeten?
Lange tijd was pensioen voor de meeste Nederlanders iets vanzelfsprekends, iets wat voor je geregeld werd. Als je je hele leven gewerkt had, wachtte er aan het einde van de rit ‘automatisch’ voldoende pensioen in aanvulling op je AOW. Van dat automatische mogen we niet uitgaan. Natuurlijk bouw je via ING als jouw werkgever elke maand pensioen op, dat gaat trouwens wél automatisch. Maar het risico dat het pensioen dat je uiteindelijk uitgekeerd krijgt minder is dan waar jij voor je oude dag op gehoopt had, dat risico draag je zelf. Evenals dat je alleen zelf de vraag kunt beantwoorden wat voor jou een, in dit geval financieel gezien, acceptabele oude dag is. En wat dat betekent voor de keuzes die je vandaag maakt, bijvoorbeeld op het gebied van beleggen, bijsparen of besparen. Keuzes waarvoor dus meestal geldt: hoe eerder je ze maakt, hoe groter het effect op de lange termijn.

Wat kun je doen om mensen aan de slag te laten gaan met hun pensioenzaken?
Ons brein is geprogrammeerd om makkelijk verleid te worden tot korte termijn denken, terwijl ons pensioen vraagt om het ultieme lange termijn denken. Wij moeten mensen dus zien te verleiden om tóch ook lange termijn te denken.

Pensioen wordt door de meeste mensen gezien als ‘iets voor later’. Dus waarom zou je je er dan nu in verdiepen? Stel, je hebt een vrij uurtje, ga jij je dan verdiepen in je pensioen of die serie afkijken op Netflix? Netflix weet je waarschijnlijk iets beter te verleiden dan je pensioenfonds.

Daarnaast hebben we de ‘pech’ dat het weliswaar duidelijk is dat hoe eerder je met je pensioen aan de slag gaat, hoe beter – maar dat je pensioen geen concrete deadline heeft. Op 30 april vlak voor middernacht is de website van de Belastingdienst overbelast. Omdat we onze belastingaangifte moeten doen voor 1 mei, stellen veel mensen dit uit tot de laatste uren van 30 april. Maar die belastingaangifte wordt wél gedaan en in de meeste gevallen nog voor 1 mei ook. Zo’n deadline hebben je pensioenzaken niet. We zullen het dus op een andere manier urgent moeten maken.

Het is allereerst belangrijk om pensioenzaken letterlijk en figuurlijk makkelijk toegankelijk te maken. Een stapje verder is ervoor te zorgen dat je pensioen regelmatig ‘in your face’ is: “oh ja, dat is waar ook, daar moet ik nog iets mee”. Een duwtje in de rug dus, in combinatie met de tools en handvatten die het makkelijker maken ook direct aan de slag te gaan met je pensioen.

Bij de bank heb ik geleerd hoe moeilijk het is om mensen te interesseren voor hun geldzaken. Wat blijkt is dat de opmars van de mobiele app voor bankzaken een bijdrage heeft geleverd aan de financiële bewustwording van klanten. Hoe? Het gebruik van de app is heel laagdrempelig – je hebt die telefoon tenslotte altijd bij je – en makkelijk, want in één oogopslag zie je hoe het ervoor staat. Mensen kijken dus veel vaker even naar hun geldzaken in de app, dan dat ze dat voorheen deden. Als we dit vertalen naar het pensioenfonds dan betekent letterlijk makkelijk toegankelijk, digitaal. Figuurlijk makkelijk toegankelijk, betekent begrijpelijke taal.

Waar vinden we jou in je vrije tijd? 
Het liefst op de rug van een paard, dat geeft het ultieme gevoel van vrijheid. Ik ben op zoek naar een nieuw paard en kan me nu al verheugen op mooie buitenritten. Daarnaast doe ik mijn best de lievelingstante van mijn 3 neefjes en 2 nichtjes te zijn en spreek ik graag af met vrienden met een hapje en een drankje erbij. Dan praten we bij over onze pensioenzaken en andere spannende onderwerpen.